Kianoosh Gerami
Pluis
We moeten allemaal
een beetje wakker worden
De drie handen – elk vier meter hoog – zijn bekleed met blauw vispluis. Vispluis: kunststofdraadjes die aan visnetten worden vastgemaakt om de netten te beschermen bij het slepen over de zeebodem. Per jaar komt er zo’n 65.000 kilo terecht in de kustwateren van België en Nederland. Een deel spoelt aan op de stranden. Vrijwilligers zamelen dit in en leveren een flinke hoeveelheid af bij de Zierikzeese kunstenaar Kianoosh Gerami.
Met dat vispluis heeft hij een installatie gemaakt waar een waarschuwing vanuit gaat. Kijk wat we doen met de zee, al dat plastic, u eet straks een mossel of een visje, geheid dat daarin plastic korrels zitten, en die komen dan weer in ons – de mensen – terecht. Dat gaat niet goed, daar moeten we iets aan doen!
De handen van Kianoosh Gerami werden in 2021 al opgesteld bij de Dikke Toren in Zierikzee. Nu staat ‘Project Pluis’ in het kader van Façade op het Abdijplein in Middelburg. De installatie is voor de beeldenexpositie uitgebreid met een met vispluis beklede alarmbel. Die ligt op de stenen en kan niet echt luiden. ,,Maar iedereen zal hem horen”, weet de kunstenaar zeker. De drie handen maken dit jaar op de tjalk de Vrijbuiter ook nog zeilend een tocht langs de Nederlandse kust richting de Waddeneilanden om aandacht te vestigen op de door de visserij veroorzaakte vervuiling. Wie wil, kan op afspraak meevaren (meer info www.pluis.nu).
Spreken we met een activistische kunstenaar? Kianoosh Gerami: ,,Ik wil niet echt een activist zijn. Wel een milieubewuste kunstenaar. We moeten allemaal een beetje wakker worden en een balans zien te vinden voor onze aarde. Het is de hoogste tijd om actie te ondernemen. De oplossing is beschikbaar. Er is biopluis ontwikkeld dat meteen kan worden gebruikt. Alleen bestaat er nog weinig animo voor bij de regering, bij de gemeenten, bij vissers.”
Kianoosh Gerami is geboren in Cairo, vanaf zijn derde is hij opgegroeid in Teheran. Na kunstopleidingen in Teheran en Rome vestigde hij zich met zijn partner in Rotterdam. Tien jaar geleden verhuisde hij naar Zierikzee. Die Egyptisch-Perzische achtergrond, speelt die een blijvende rol in zijn leven? ,,Ja en nee. Het meeste van mijn werk is geworteld in het verkennen van mijn multiculturele achtergrond. Mijn werk is gebaseerd op onderzoek in memoires, geschiedenis, literatuur en kunst van het Oosten en het Westen. Ik beschouw mezelf als een visueel antropoloog.”
,,Ik mis mijn Perzische cultuur. Maar er is iets in mijn DNA waardoor ik me niet snel aan een plaats hecht. Mijn vader was diplomaat en reisde veel. Ik kan niet zeggen dat ik Cairo of Teheran mis. Als we morgen zouden beslissen om na tien jaar Zierikzee naar bijvoorbeeld Spanje te gaan, dan zou me dat niet veel moeite kosten. Ik ben een wereldburger.”
Kunstenaar, fotograaf en grafisch ontwerper: ,,Ik ben veelzijdig. Zeg maar een multidisciplinaire kunstenaar. Van film tot beeldhouwen. Ik ben opgeleid als schilder en heb een master behaald als illustrator. Ik bedenk eerst iets wat ik wil maken, daarna pas kies ik voor het middel: beeldhouwen, schilderen of filmen. Of een combinatie. In alles wat ik maak, kun je mijn handschrift herkennen. Ik wil niet al te opzichtig laten zien dat ik uit Perzië kom. Heel subtiel geef ik het wel aan. Het is de manier van vertellen, het is het gebruik van symbolen. Zoals handen, die komen als symbolen veel voor in de oude Perzische en Egyptische culturen. Ze staan voor de relatie tussen mens en natuur. Daarin zit een kracht, een geest die je in elke religie vindt.”